«Έλα να πετάξουμε μαζί στη ώρα του εαυτού»
Η επιστημονική ομάδα του Κέντρου Πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας π.ε. Ηλείας «Παρεμβάσεις», αξιοποιώντας την εμπειρία των τελευταίων χρόνων (2012-2019) από τα προγράμματα για παιδιά Β’ τάξης του δημοτικού εκτός ωρολογίου προγράμματος, δημιούργησε το εκπαιδευτικό υλικό προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας με τίτλο «Έλα να πετάξουμε μαζί στη χώρα του εαυτού» το οποίο απευθύνεται σε μαθητές Β΄ Δημοτικού (7-8 ετών).
Βασικός σκοπός της εφαρμογής του υλικού είναι η ενίσχυση των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων στην μεταβατική φάση από την προσχολική στην πρώτη σχολική ηλικία.
Στόχοι του προγράμματος είναι η διαμόρφωση κλίματος συνεργασίας και επικοινωνίας που θα διευκολύνει την έκφραση απόψεων, σκέψεων, συναισθημάτων και η ενίσχυση της εικόνας του εαυτού μέσα από τη διαδικασία διερεύνησης και ανακάλυψης δυνατοτήτων – ικανοτήτων που διαθέτουν τα παιδιά σε αυτή την ηλικία και λειτουργούν ως προστατευτικά αποθέματα μπροστά σε προκλήσεις.
Η πρώτη σχολική ηλικία είναι μια φάση στη ζωή του παιδιού κατά την οποία αναπτύσσει δεξιότητες συνεργασίας, εντάσσεται ως μέλος σε ομάδες, αρχίζει να σκέφτεται για τον εαυτό του και να τον αξιολογεί μέσα από τη σύγκριση με τους συνομηλίκους, αναγνωρίζει, κατανοεί τόσο τα δικά του συναισθήματα όσο και των άλλων και αναπτύσσει γνωστικές, σωματικές και κοινωνικές δεξιότητες. Ταυτόχρονα το παιδί με την είσοδο του στο σχολείο απομακρύνεται από το προστατευμένο οικογενειακό περιβάλλον και εισέρχεται σ' ένα νέο το οποίο προϋποθέτει συλλογική εργασία με μεγαλύτερες απαιτήσεις και υποχρεώσεις.
Τα αναπτυξιακά αυτά χαρακτηριστικά σε συνδυασμό με τις αλλαγές που προκύπτουν από τη μετάβαση στο σχολείο, αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται και αξιολογεί τον εαυτό του. Συγκεκριμένα η υπερβολικά θετική εικόνα για τον εαυτό που είχε στην προσχολική ηλικία φαίνεται να μειώνεται, καθώς μπαίνει στη διαδικασία της σύγκρισης με τους συνομηλίκους αλλά και μπορεί να συσχετίσει πληροφορίες για την αξιολόγηση των ικανοτήτων του από διαφορετικές πηγές (Χατζηχρήστου, Χ., 2005).
Η εικόνα του εαυτού που διαμορφώνεται στην πρώτη σχολική ηλικία είναι πολύ σημαντική για τη μετέπειτα ζωή του παιδιού, δεδομένου ότι θέτει τα θεμέλια για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη, τη μαθησιακή του ικανότητα, τις σχέσεις του με τους άλλους και τα επιτεύγματά του σε όλους τους τομείς.
Το εκπαιδευτικό υλικό «Έλα να πετάξουμε μαζί στη χώρα του εαυτού» βασίζεται στη βιωματική - ομαδοσυνεργατική μέθοδο. Σύμφωνα με τη βιωματική προσέγγιση, οι βιωματικές καταστάσεις αποτελούν αφετηρία της διδακτικής πράξης και συμβάλλουν στην κατανόηση του εαυτού και στην ανάπτυξη της προσωπικότητας. Τα παιδιά έχοντας ενεργητικό ρόλο στη διαδικασία εργάζονται σε ζευγάρια, μικρές ομάδες και όλοι μαζί στον κύκλο. Για την επίτευξη των στόχων της κάθε συνάντησης χρησιμοποιούνται δραστηριότητες, όπως παραμύθια, αυτοσχέδιες ιστορίες, βιωματικές ασκήσεις.
Το υλικό αποτελείται από 8 θεματικές ενότητες:
- γνωριμία και εξοικείωση με την ομαδική διαδικασία
- το συμβόλαιο της ομάδας
- η εικόνα του εαυτού
- η μοναδικότητα και η διαφορετικότητα
- οι προκλήσεις και οι δυνατότητες
- τα συναισθήματα
- η φιλία
Το εκπαιδευτικό υλικό με τίτλο « Έλα να πετάξουμε μαζί στη χώρα του εαυτού» εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας (βάσει της αποφ.: 40/03-10-2019 του ΙΕΠ), αξιοποιείται από την επιστημονική ομάδα στα προγράμματα που υλοποιεί εντός ή εκτός ωρολογίου προγράμματος σε μαθητές αντίστοιχης ηλικίας και αποτελεί προτεινόμενο υλικό για εκπαιδευτικούς που υλοποιούν δράσεις προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας.